امتیاز که صحرا کریمی در سینمای
افغانستان دارد، این است که تا مقطع دکترا در رشتهی فیلم سازی، در سلواکیا تحصیل
کرده است. تحصیل در بین زنان تا مقطع دکترا در سینما نداریم حتا در بین مردان،
شاید یکی- دو کس، بیش نباشد.
تحصیل تا مقطع دکتر برای زنان
در افغانستان، در هر رشته ی علمی، می تواند یک رخداد، وَ یک امکان تازه ی بشری به
شمار آید. امکان تازه به این مفهوم که چشم انداز غیر مردانه را یعنی توانایی های
زنانه را برای جامعه، ممکن و درک کردنی، می سازد؛ در نهایت، معرفت جامعه ی مردانه ی
ما را به این دریافت خواهد کشاند که زن بودن، وَ معرفت زنانه، امکان متفاوت از مردبودن،
وَ از معرفت مردانه، است؛ وَ امکان زن بودن، و معرفت زنانه، نیز سهمی مهم و ممکن،
برای زندگی و درک جهان، می تواند داشته باشد.
جامعه ی ما، جامعه ای است با عقلانیت
بدوی شدید مردانه که شاید در جهان، نمونه ی چنین جامعه ی مردانه، کمتر پیدا شود.
در چنین جامعه ای، زن به عنوان یک امکان بشری، وجود ندارد؛ زن، وسیله ی آسایش و
بازی مردان است؛ مردان وقتی از کار برگشتند، از صندوقی (منزل/خانه) که زنان را در
آن قفل اند؛ برای آسایش خود شان با زنان به بازی می پردازند؛ حتا زنان برای شان، طرف
بازی به عنوان یک اراده و فاعل نفسانی، نیستند.
معرفت و عقلانیت انسانی ما
معرفت و عقلانیتی است بسته به یک چشم انداز، که این چشما نداز؛ چشم انداز مردانه،
مطلق نگر و تفاوت کُش، است. در این چشم انداز، فرد، اصلن وجود ندارد؛ حتا جنس به
عنوان هویت و تفاوت معرفتی، درنظر گرفته نمی شود و درک ناشدنی، است. همه چیز و همه
کس، از تعبیر و نگرش مردانه، ناشی می شود؛ فراتر از تعبیر و نگرش مردانه، هیچ
معرفت انسانی، درک پذیر، نیست.
زن در جامعه ی ما چیزی است که مرد
می گوید؛ نه چیزی که خودش میخواهد بگوید. زن در جامعه ی ما زبان ندارد؛ زبان
جامعه ی ما یک زبان بدوی و توهین برانگیز مردانه است که در کوچه، پسکوچه، روستا
و شهر این کشور، جاری است. این زبان، از یک سو، بیانگر معرفت بدوی مردانه، وَ
وضعیت فرهنگی ماقبل رنسانی ما را نشان می دهد، وَ از سویی، در هر مکالمه ی ما به
زنان توهین و اهانت می شود؛ وَ انواع فرودستی ها و بدی ها به زنان، برچسپ زده می شود.
این نگرش بدوی مردانه، وقتی از
بین میرود که زنان در جامعه، حضور فعال پیدا کند، وَ با حضور فعال زنان، زبان و
معرفت زنانه خلق شود، تا فضای جامعه، وَ عقلانیت مردانه ی ما؛ انسانی، شود.
مرد و زن، دو جنس متفاوت است؛
این تفاوت بیولوژیک در زنان و مردان از نظر زیست شناسان، یک گِرهی بیولوژیک را می سازد؛
این گِرهی بیولوژیکی است که تداوم گرایش ها را برای معاشقه و تولید مثل، تامین می کند،
وَ به فرهنگ های اجتماعی و معرفتی انسانی، شکل می بخشد. بنابر این، تفاوت زن و مرد
به عنوان دو جنس طبیعی و زیست شناختی؛ امکانی برای معاشقه، بازی های جنسی، وَ
تولید مثل است نه امکان امتیاز یک جنس بر جنس دیگر. در این تفاوت طبیعی، هیچ برتری
طبیعی یک جنس بر جنس دیگر، قابل تصور نیست؛ این تفاوت در جنس طبیعی، امکان طبیعی
است برای هر جنس، تا تداوم نسل انسانی، امکان پذیر شود.
آنچه که در برداشت فرهنگی و
اجتماعی جامعه ها از فرادستی و فرودستی یک جنس بر جنس دیگر وجود دارد؛ یک امر
طبیعی نه بلکه یک امر فرهنگی و اجتماعی است که می توانیم به این امر فرهنگی و
اجتماعی، جنسیت زده گی، بگوییم. این جنسیت زده گی، در جامعه های بدوی وجود و اهمیت
دارد که این گونه جامعه ها از نظر فرهنگی، اجتماعی و معرفتی، سهمی از عقلانیت
رنسانس و روشنگری ندارد؛ ساختار معرفتی، اجتماعی و عقلانی شان، استوار بر کنش و
واکن شهای غریزی است؛ حتا اگر به طور شدید از امکان های معیشتی و رفاهی مدرن صنعتی
و تکنالوژیکی هم استفاده کنند.
در جامعه ی ما، زن به عنوان یک
امکان انسانی، دارای اراده، معرفت، زبان، وَ کلن عمل و فعل نفسانی، قابل درک نیست.
در معرفت ما تصور این که زن یک فاعل نفسانی باشد نه تنها که ناممکن است بلکه یک
تصور بد و گناه برانگیز نسبت به زن است؛ بهترین تصور این است که زن، بی نفس و غیر
نفسانی، تصور شود.
«دوستی به من قصه کرد که احساس
ناتوانی جنسی و انزال زودرس می کرد، پیش پزشک این رشته، می رود، مشکل اش را می گوید؛
پزشک می گوید که عمل جنسی انجام داده می توانی؛ می گوید می توانم، اما فکر کنم که
دچار انزال زودرس شده باشم، ممکن این ناتوانی، رابطه ی عاطفی من و همسرم را دچار
آسیب کند. پزشک می گه همین که مرد انزال می شه، زن کارش تمام است؛ خداوند زنان را
همین گونه، خلق کرده است».
حالا فکر کنید که وضعیت جنسیت زده گی
و بدوی گری ما تا چه اندازه است! یک تحصیل کرده، آنهم در رشته ی پزشکی، هنوز این
دریافت را نمی تواند بپذیرد که زن یک فاعل نفسانی و یک موجود نفسانی، است. در چنین
جامعه ای، وقتی زنی می آید، می خواهد از زن به عنوان یک فاعل نفسانی و یک موجود
نفسانی، یک اراده، یک اعتبار و یک هویت، سخن می گوید؛ این یک رخداد مهم انسانی،
است. زیرا زن در جامعه ی ما مفهومی است که از عقلانیت، احساسات، عواطف و غرایز
مردانه، ناشی شده؛ در نهایت زن برای ما مردان، وَ زن جامعه ی ما، چیزی است که توسط
احساسات، عواطف، عقلانیت و غرایز مردانه ی ما مهندسی شده است. زنی که از احساسات،
عواطف، غرایز و عقلانیت خودش ناشی شده باشه در جامعه ی ما وجود ندارد. هنوز زن،
«خود»ی را برایش تصور کرده نمی تواند؛ به این تصور است که فقط مردان، برخوردار از
«خود» داشتن است. وَ زن بایستی همان باشد که مرد در باره اش می گوید.
آنچه که در جامعه ی ما گاهی
بنام مردانه و زنانه از آن یاد می شود؛ مردانه اش هم مردانه است و زنانه اش هم
مردانه. زنانه، همان تعبیری است که مردان، به آن زنانه می گویند؛ انواع فردوستی ها،
توهین ها و تنفرها. بنابر این، این زنان نیست که به خود و احساسات شان شکل داده
اند؛ این مردان است که احساسات زنان را طبق احساسات خود شان، مهندسی کرده اند تا
موقعیت و سلطه ی غریزی شان را بر زنان، ثابت شده، نگه دارند.
اگر به ساختارگرایی فکری مردانه ی
جامعه ی ما به اساس تقابل های دوگانه ی استراوسی به زن و مرد نگاه کنیم؛ مرد و زن،
تقابل مفهومی دوگانه را شکل می دهد؛ که مرد در این تقابل دوگانه، طرف عقل، اراده،
فاعل نفسانی، خوبی است؛ وَ از زن، طرف بی
عقلی، اراده نداشتن، مفعول و زشت، است.
جامعه ی ما زن بودن را برای این
وضع کرده است تا مردبودن، موقعیت مردانه و اهمیت مردبودن، مشخص باشد.
این پیش نوشت برای این ارایه شد
تا چشم اندازی معرفتی باشد برای شناخت دکتر صحرا کریمی و کارنامه ی هنری ایشان. با
این تصور به کارنامه ی دکتر صحرا کریمی پرداخته می شود که صحرا کریمی یک زن برای
خودش و کارهایش است یا هنوز یک زن مهندسی شده ی احساسات و غرایز مردانه است در
ظاهر زن. جامعه ی ما زنان شدید مهندسی شده ی مردانه در سیاست، حکومت و اخلاق دارد؛
این گونه زنان، برای زن بودن نه تنها ارزش دارند؛ حتا حضور شان مانع زن بودن می شود،
وَ زن بودن را به تعویق می اندازد.
در این چند سال، نوشته های
صحرا کریمی را هم در وبلاک ایشان و هم در فیس بوک، میخواندم؛ هر نوشتاری که از
ایشان می خواندم، امکان معرفتی ممکنی برایم دست میداد؛ یعنی معرفتی، غیر از
معرفتی مردانه ای که من به آن باور داشتم.
البته، ایجاد یک زبان و معرفت
ممکن، در درون یک زبان و معرفت رسمی مردانه، کاری است دشوار، که نه تنها استقامت
یک انسان، بلکه استقامت چندین نسل انسانی و چندین جریان معرفتی را می طلبد. با این
هم در آغاز هر کاری، بایست چشم اندازی شاید به اندازه ی یک روزنه، ایجاد شود؛
کارنامه ی صحرا کریمی در معرفت رسمی ما امکان باز شدن یک روزنه است برای فراهم شدن
معرفت و زبان ممکن انسانی که زنِ آفریننده، به وجود آورنده ی آن است؛ وَ زن با دست
یافتن به این معرفت می تواند تا معرفت، زبان و ادبیات «خود»ش را خلق کند.
در این آخرها بود که فیلم های
ساخته ی صحرا کریمی را دیدم؛ با دیدن فیلم های ایشان، دریافتم که پلات و پیرنگ
روایت در فیلم ها، نمایانگر تلاشی است برای خلق معرفت زنبودن در درون یک جهان
مقتدر مردانه.
من منتقد و کارشناس فیلم و
سینما نیستم؛ آنچه که به من امکان می دهم در این باره، سخن بگویم؛ منطق و مفهوم
جهان متن است که در آرای ریکور، ارایه شده است. جهان متن، ایده ای است که پدیده های
هنری را درکل می تواند دربر گیرد. یک نوشتار، یک تابلو، وَ یک فیلم که از تصویر
ساخته شده، همه در نهایت، متن اند. خوش بختانه، امروز، بین تصویر و نوشتار، رابطه ی
بیشتری برقرار شده؛ تصویر، نوشتار، صدا، وَ... می تواند در کنار هم و باهم قرار
بگیرند و متنی را ارایه کنند.
این ایده ی جهان متن به من
امکان می دهد تا به یک فیلم همان نگاهی داشته باشم که به یک نوشتار دارم؛ یعنی
دنبال امرهایی که در یک نوشتار ادبی استیم در یک فیلم هم می توانیم دنبال اش
باشیم؛ مانند اندیشه یا ساحت وجودی متن، فضا، لحن، تکنیک، درونمایه، شخصیت، وَ...
.
زن بودن و مردبودن، فراتر از
جنس طبیعی، امر ثابت و مشخصی نیست بلکه در ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه های
بشری، به عنوان هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، آفریده شده اند که برای مدتی می تواند
هویت هنجاری یک جنس به عنوان جنسیت فرهنگی و اجتماعی، باشد. اما در جهان غرب؛ هویت
تابع ساختارهای کور و بسته ی غریزه ی اجتماعی نیست بلکه هویت در پرتو عقلانیت
روشنگرانه ی فلسفی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی، اعتبار می یابد.
آنچه فیلم های صحرا کریمی را در
سینمای افغانستان، مشخص و متمایز می کند، متن بودن فیلم هاست. منظور از متن بودن
این است که فیلم یا پدیده ی هنری، پیرنگی دارای اندیشه داشته باشد؛ بنا به پیرنگ،
روایت شکل بگیرد، وَ عناصر سازنده ی متن، انسجام یابد. هر متن خوب، در یک روایت،
شکل می گیرد؛ چه مستند باشد و چه هنری. در یک فیلم مستند هم باید پیرنگ روایت را
مشخص کرد، نمی شود در بلندی ایستاد شدوُ هرآنچه که در پایین می گذرد، آنرا ثبت
کرد.
در مستندهای صحرا کریمی، پیرنگ
و روایت مستندها مشخص است: میخواهد مطالعه کند که نگرش جامعه ی مرد سالار ما در
باره ی نقش های جنسی زنان و مردان چگونه است؛ این نقش ها چگونه خلق شده است؛ در
نهایت چگونه می توان این نقش ها را مورد بازنگری قرار داد!.
این گونه کار کردن؛ کار
فیمنیستی است؛ زیرا اساس کار فیمنیسم، بر بازنگری نقش جنسی در جامعه، به ویژه در
جامعه ی مرد سالار، استوار است.
در فیلم نمیه مستند «زنان
افغانستان پشت فرمان رانندگی» وَ مستند «پرلیکا»، پیرنگ روایت استوار بر بازنگری
نقش جنسی در جامعه ی مرد سالار و بدوی ما است.
در فیلم زنان افغانستان...،
دیدگاه اجتماعی و فرهنگی مرد سالار جامعه ی ما را در ایجاد نقش جنسی، مورد مطالعه
قرار می دهد؛ این که نقش ها بنا به جنس زن و مرد، مشخص است؛ که زن چه نقشی در
خانواده و جامعه داشته باشد و مرد چه نقشی. این مردان است که این نقش ها را وضع می کند.
مردان همه در فیلم، تاکید بر نقش مشخص زن و مرد، دارد. مردی در این فیلم می گوید:
« ما افغان ایم، اجازه نمی دهیم، زن ما دریوری کند.» در این سخن مردانه ی این مرد
دیده می شود که چگونه، جامعه ی مردانه از نام ملت، کشور، قوم، مذهب، و... برای
ایدولوژی نقش فرادستی مردانه، تاویل و تعبیر ارایه می کند؛ درحالی که گوینده ی این
سخن یک مرد معمولی است که در بازار کار می کند اما این مرد معمولی نماینده و سخنگو
صریح جامعه ی مرد سالار می تواند باشد.
در این فیلم به نماینده ی رسمی
جامعه ی مرد سالار نیز رو به رو می شویم که در سازنده گی نقش جنسی در جامعه، نقش
اساسی دارد؛ این نماینده ی رسمی، مردِ مُلا است. این مرد، نقش جنسیتی در جامعه را
از چشم انداز معرفت دینی، که حامی و نگهبان جهان مردانه است، ارایه می کند؛ این
نقش جنسیتی بنا به هژده تفاوتِ گویا ازلی و ابدی بین زن و مرد، شکل گرفته است؛
بنابر این، نقش جنسیتی زن و مرد، بایستی همیشه ثابت باشد؛ از جمله ی این هژده
تفاوت که هر هژده تاکید بر فردوستی زنان دارد، چهارتاش اینهاست: 1- رسالت و
پیامبری از طرف خداوند مخصوص مردان است؛ 2- زنان، حیض می بینند، مردان نه؛ 3- دو
زن در شهادت، معادل یک مرد است؛ 4- حکومت و حکومت داری کار مردان است؛ و... . سخنگوی
رسمی جامعه ی مرد سالار، موقعی که به داشتن حیض زنان و نداشتن مردان، اشاره می کند؛
تاکید می کند که نبودن حیض در مردان، امتیازی خاص است که خداوند نسبت به زنان به مردان، بخشیده است. حتا زنان را
در این فیلم می بینیم که سخنگوی معرفتی مردانه است: «دختر جوان را به نام نیک
باید از خانه بیرون کرد.» سخن این زن بیانگر این است که چگونه جامعه ی مرد سالار،
معرفت زنان را به نفع معرفت مردانه، مهندسی می کند. پرداختن فیلم ساز را به این
موارد؛ می توان مطالعه ای در چگونگی ساخته شدن نقش های جنسیتی در جامعهی مرد
سالار، دانست.
پس از این که فیلم ساز، نقش های
جنسی زنان و مردان را در جامعه، برملا می سازد، به توانایی های انجام کارها توسط
زنان، می پردازد؛ که در جامعه ی مرد سالار، نقش جنسیتی مردانه، است.
راننده گی تا کنون در جامعهی
ما یک کار مردانه بوده است، وَ برای اکثریت مرد جامعهی ما غیر قابل تصور است که
زن، راننده گی کند. بنا به تقابل های فکری مردانه ی ما، مردان در سمت هرچه اراده،
تصمیم گیری، داوری، شجاعت ومستقل بودن، قرار دارد؛ وَ زن در سمت هرچه وابسته بودن
به یک مرد، فاقد اراده ی تصمیم گیری و مورد ترحم بودن، قرار دارد. به نظر مردان،
راننده گی هم شجاعت، اراده و تصمیم گیری می خواهد که از ویژه گی مردان، است.
صحرا کریمی در فیلم، نشان م یدهد
که راننده گی و هر کار دیگر، فقط حرفه است که آموخته و یاد گرفته می شود؛ بعد از
یادگیری، هم زن و هم مرد می تواند به انجام آن حرفه، بپردازد. طوری که زنان در
فیلم زنان افغانستان...، پس از آموزش راننده گی به راننده گی می پردازند.
زنان، پس از یادگرفتن راننده گی،
عملن راننده گی می کنند اما با این هم جامعه ی مرد سالار، از این کار زنان، تصور
منفی دارند، و به راننده گی زنان با دید منفی می نگرند که عدم پذیرش حضور فعال زن
از طرف مردان در جامعه، می باشد.
در جامعه ی مرد سالار، خانواده،
وَ این که زنان در درون خانواده چه نقش کاری دارند؛ یک امر مشخص و ثابت دانسته می شود.
در آرای فیمنیستی، هیچ امری مشخص، وجود ندارد؛ خانواده و نقش زنان در خانواده، از
امر سیاسی مردانه، حمایت می کند که در جامعه، جریان دارد.
فیلم ساز، نقش های جنسیتی را در
درون خانواده نیز مورد مطالعه قرار می دهد، نقش زنبودن و مردبودن را در خانواده ی
جامعه ی مرد سالار، برجسته می سازد.
در فیلم مستند «پرلیکا»، که
مستندی است با پیرنگ روایتی زن بودن در جامعه ی پیشا مجاهد و پساطالب در افغانستان
به ویژه در شهر کابل.
شخصیت محوری این فیلم مستند یک
چهره ی سیاسی زن، از دوره ی حکومت خلق و پرچم است. پرلیکا تا فوق لیسانس در رشته ی
اقتصاد تحصیل کرده است، وَ در پست های مهم حکومتی خلق و پرچم کار کرده است. در
دوره ی مجاهد و طالب، خانه نشین بوده، در دوره ی فعلی در کمیسیون حقوق بشر
افغانستان، کار می کند.
فیلم ساز در این فیلم، زنبودن
را به عنوان یک امکان انسانی نشان می دهد؛ وَ بیننده ی مرد را به این تامل می اندازد
تا در باره ی نقش های جنسیتی دُگم، دید شان را عوض کند. وَ به زنِ بیننده، این
امکان را ایجاد می کند تا نقش های جنسیتی اش را در خانواده و جامعه، مورد بازنگری
قرار دهدوُ، به عنوان یک امکان انسانی، که زن بودن است، به خودش اعتماد پیدا کند.
فیلم پرلیکا، معرفت و هستی شناسی
را در زندگی یک زن، تبارز می دهد که آدمه تحت تاثیر قرار می دهد. در پایان فیلم،
پیری های پرلیکا را در کنار گور پدر و مادرش، نشان می دهد. ثریا در کنار گور پدر و
مادرش، به این برداشت می رسد که همه چیز به سوی مرگ و نابودی به پیش می رود.
انگار، فیلم ساز می خواهد این ایده را پیش کند که انسان ناگزیر به تلاش و فعالیت
است برای زایل کردن مرگ، نابودی و فراموشی خودش. این معرفت معمول، در پایان فیلم
برجسته می شود که از آدمی، تنها نام می ماند؛ یا نام خوب یا نام بد.
تاکید این فیلم در تفاوت داشتن
معرفت زنان با مردان، است. ثریا می گوید؛ من همیشه خواسته ام زن باشم با زنانه گی هایی
که یک زن می تواند داشته باشد.
فکر می کنم، هر مستند، بسته گی
دارد به اندیشه ی فیل مساز که پیرنگ روایتی مستند را اندیشه می سازد، ورنه یک
مستند شاید تکه- پارچه ای بی پیرنگی خواهد بود که ارزش تحقیق را نخواهد داشت.
در فیلم های هنری صحرا کریمی
نیز مساله ی زن بودن و امکان بشری و انسانی زن را، در شرایط و وضعیته ای متفاوت
اجتماعی، نشان می دهد. فیلم های هنری اش، می خواهد مفهوم زن بودن را در ساحت وجودشناختی
معاصر انسانی، نمایش بدهد، وَ ماهیت هستیشناسانه ی زن- انسان را در زیستن کنونی
انسان، مطرح کند.
فیلم نسیمه، وضعیت روانی یک
دختر مهاجر افغانستانی را در غرب به بررسی می گیرد. نسیمه در رو به رویی با انسان
و فرهنگ غربی، دچار تخریب شخصیتی می شود؛ شخصیتی که پدر، برادران، اقارب و
خویشاوندان اش، وَ درکل، جامعه ی مرد سالار و مردشده ی دوران کودکی و نوجوانی
نسیمه، که برای نسیمه، ساخته و پرداخته بود تا نسیمه، آن چنان باشد. پس از این
تخریب شخصیتی، نسیمه، کم- کم به این درک می رسد که نقش جنسی زن و مرد، وَ کلن هویت
انسانی، یک امر ثابت و ازلی نبوده، بلکه محصول جامعه ها و شرایط اجتماعی جامعه های
انسانی، است.
در نهایت، نسیمه، پس از تخریب
شخصیت اش به شخصیت انسانی، با امکان متفاوت از قبل که زنِ مردشده بود، به امکان های
انسانی زن بودن اش دست می یابد. در این امکان زن بودن، دیگر با خودش و با جهان،
رابطه ای با امکان جدید، برقرار می کند، وَ به ماهیت وجودی تازه، شاد و سرزنده از
خودش و از وجودداشتن اش دست می یابد، وَ برای خودش، «خود»ی می شود. اگرچه، هنوز
هم مردان همتبار و هموطن مهاجرش، برای نسیمه، هدایت های نقش های جنسیتی، صادر می کند.
در فیلم هنری «زنی در آغاز فصل
سرد» که از نام مجموعه شعر فروغ فرخزاد گرفته شده است؛ زنشخصیت فیلم در پی گسترش
ماهیت وجودی خویشتن است. با اعتراض بر مفهوم پیش پرداخته شده از زن و تن زن، می خواهد
فهم اروتیک از تن زن ارایه کند، وَ فهم جان و تن را برای زن که تابو، شریر و
شیطانی بوده، در امر ممکن انسانی مثبت، ارایه کند.
انسان، در تداوم زندگی اش، دچار
کلان روایت ها بوده که این کلان روایت ها، پیام رستگاری را به انسان، گوشزد می کرده
است. تطبیق این پیام رستگاری در جامعه ی بشری به عنوان پروژهای که انسان را یکسان،
بسازد؛ هزینه های سنگینی را بشر برای این یکسان سازی، پرداخت؛ که ادیان و نظام های
سیاسی- فلسفی، حمایت گر این پیام های کلان و انسان ساز در یک ساخت اخلاقی، بودند.
در عصر ما، ماهیت این کلان روایت ها،
نقد شده است؛ دیگر اعتبار هستی شناسانه اش را دارد از دست می دهد. پس از نقد
لیوتار، ژاک دریدا و بودریار، اعتبار حقیقت کلان روایت ها درهم شکست، وَ انسان
غربی در پی تلاش این شد تا دنبال روایت های ممکن انسانی و زمینی خویش، باشد. بنابر
این، تن و جان آدمی، مفهوم و کارویژه ی تازه، یافت، وَ انسان غربی، تن و جان خویش
را تنها امکان انسانی قابل دسترس یافت که با پرداختن به تن و جان، ماهیت وجودی
انسانی، در امر اروتیک و سکس، قابل درک و تصور شد، وَ روایت میتافزیکی انسانِ پس
از مرگ، حقیقت اش را برای انسان غربی از دست داد.
در فیلم « »، زنی را می بینیم، از تن و جان اش، فهم
اروتیک دارد، وَ درگیر با تن و جان خویش است، هم به عنوان یک غایت انسانی برای
لذت، وَ هم برای بازی و سرگرمی برای روزمره گی.
درکل، فیلم های صحرا کریمی، متن
اند. متن به مفهوم ریکوری آن؛ یعنی دارای ساحت وجودی، مفهوم، پیرنگ، روایت و هستی شناسی،
است؛ که با چشم انداز زنانه، ارایه شده است، وَ در پی ارایه ی زن به عنوان یک «من»
وَ «فاعل نفسانی»، که تا هنوز در جامعه ی افغانستانی، وَ در سینمای افغانستان،
جایگاهی نداشته، وَ حتا تلاش و کوشش بر این بوده که «من» بوده گی وَ «فاعل نفسانی»
بوده گی را از زن، حذف کنند و با این حذف کردن ها زن بیگناه و اثیری را به وجود
بیاورند.
صحرا کریمی در ساختار فیلم هایش،
کوشیده است تا نوشتار، تصویر ساکن و تصویر متحرک را کنارهم قرار بدهد و از این در
کنارهم قرار دادن، متن فیلم هایش را بسازد؛ این گونه ساختار متن، مطرح کردن امکان
تازه برای ساختن متن است.
این نوشتار به پاس دید انسانی مدرن دکتر صحرا اکریمی
به زن، مرد، و درکل انسان، زندگی و جهان، ارایه شده است؛ که، ادعای شناخت
کارشناسانه از فیلم ها را ندارد؛ فقط با دید معرفتی به کارنامه ی هنری و فیلم های
صحرا کریمی، در آن، توجه شده است.
